Françoise van der Wiele wordt als tweede dochter van kleermaker Gerard van der Wiele in 1836 geboren in Axel. Zij groeit op in een gelukkig gezin. Helaas verliezen haar ouders vier dochtertjes op jonge leeftijd. Haar vader overlijdt op 42-jarige leeftijd, een bittere slag voor moeder en kinderen. Françoise moet al gauw als dienstmeisje gaan werken. In 1854 ontmoet ze Hans Hottinga uit Friesland, waar ze een jaar later mee trouwt. Hans verdient een goede boterham als blikslager. Het echtpaar krijgt vier kinderen. Hans wordt evenmin oud, slechts 32, sterft hij aan tbc. Françoise kan het niet begrijpen, waarom zo jong, haar verdriet is heftig. Na drie jaar hertrouwt ze met Jan Leeuwe, onderwijzerszoon uit Ellewoutsdijk. Aanvankelijk lacht het leven haar weer toe. Er komt nog een zoontje, ook een Jan. Het geluk duurt anderhalf jaar. Jan wordt ingerekend door de veldwachter in Axel, hij blijkt een sluwe crimineel. In de strafgevangenis moet hij drie jaar ‘zitten’. Na het einde van zijn straf is hij twee tot drie weken op vrije voeten. Dit herhaalt zich enkele malen. De laatste keer komt hij niet eens meer naar huis. Haar levensverhaal vertelt ze aan haar kinderen in brieven, waarbij ze uitdrukkelijk stelt deze brieven pas gelezen mogen worden na haar dood.

De rol van Carolus Matheus Ghijsen op Walcheren is groot geweest. Hij is sterk betrokken bij het ontwerp en de bouw van de schutsluis in Veere tussen 1868 en 1873. Daarna is hij firmant geworden bij de stoomhoutzagerij Walcheren in Middelburg, die hij samen met G. Alberts heeft opgericht en uitgebouwd tot een grote houthandel. Betrokkenheid bij het welzijn van het personeel is voor hem belangrijk. Veel ander charitatief werk is met hart en ziel ondersteund door zijn echtgenote Nelly Proos. Pim van Geuns (Rheden 1943) is werkzaam geweest in de IT industrie. In zijn vrije tijd onderzoekt hij familie historie en de geschiedenis van daarmee verband houdende ondernemingen. Hij is een achterkleinzoon van Carolus Matheus Ghijsen. Van zijn hand verschenen eerder: De Zaanstroom, De Koninklijke Cacao en Chocoladefabrieken De Erve H. de Jong in Wormerveer en Tribuswinkel (Ö) © 2008 Stichting Uitgeverij Noord-Holland, De Familie Schoute 1630-heden Handelaren in Olie, Fabrikanten van Cacao en Chocolade en Beoefenaren van de Wetenschap © 2008 Stichting Uitgeverij Noord-Holland.

's Morgens de wind NO en NOtO, steijve koelte en dick weer, staaken 2 reven inde marseijls, maackte klaaransie om onderseijl te gaan met de 6 glazen in devoormiddag. Ligten ons tuijanker en staaken het slip uijt. Gingen onder seijlmet de 8 glazen in de voormiddag, passeerde Vlissinge, schooten 3 schooten.Het zijn de eerste regels uit het scheepsjournaal van de Prins Willem de Vijfdeop 11 december 1751. Het fregatschip begint hier aan zijn tweede slavenreisnaar de kust van West-Afrika en Suriname. Zeeuwen speelden een grote rol in de trans-Atlantische slavenhandel.Middelburgse en Vlissingse slavenhandelaren vervoerden circa 300.000 slaven van West-Afrika naar West-Indië. De grootste speler op dit toneel was de Commercie Compagnie van Middelburg. Het bedrijfsarchief van dezecompagnie is grotendeels bewaard gebleven. Aan de hand van archiefmateriaal en literatuur wordt een beeld geschetst van het leven aan boord van een Zeeuws slavenschip.Over de auteurAd Tramper (1960) studeerde maritieme geschiedenis aan de Universiteit van Leiden en is gemeentearchivaris van Vlissingen.

Noodboerderijen op Walcheren De Slag om de Schelde in de herfst van 1944 eiste een zware tol in Zeeland. Om een vrije doorvaart naar de haven van Antwerpen te verkrijgen moesten de geallieerden eerst de oevers van de Westerschelde veroveren. Canadese troepen leverden zware strijd in West-Zeeuws-Vlaanderen. Voor de bevrijding van Walcheren werd besloten het eiland onder water te zetten, om zo de Duitse bezetters in het nauw te brengen. Dit boek gaat over de noodboerderijen, die in de periode meteen na de droogmaking van Walcheren werden gebouwd. De voedselproductie in het bevrijde maar nog gehavende Nederland moest snel op peil worden gebracht. De meeste Walcherse boeren hadden hun boerderijen in het zoute zeewater onherstelbaar beschadigd zien worden. In afwachting van definitieve nieuwbouw kregen ze de gelegenheid noodboerderijen te laten bouwen. In 1946 en 1947 werden er op Walcheren 193 noodboerderijwoningen en 144 noodstallen gebouwd. Zo konden de boerengezinnen snel terugkeren en de bewerking van het drooggevallen land oppakken. Anno 2014 zijn er nog ongeveer dertig van die tijdelijke boerderijen over: woningen en/of schuren. Architect Frans Rothuizen (1935) en landbouwer en tevens oud-wethouder van de gemeente Veere Wim Sanderse (1931) leggen in dit boek de geschiedenis van de noodboerderijen op Walcheren vast. Ze besteden aandacht aan de voorgeschiedenis - inundatie en evacuatie van de boeren - en ze gaan in op de aard en de verschijningsvormen van de noodboerderijen. Architect Rothuizen maakte bouwtekeningen van de verschillende typen boerderijen. Twee oud-bewoners van noodboerderijen vertellen journalist Jan van Damme (1956) van de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC) hun herinneringen aan het water en de wederopbouw.

‘Pas op voor uiterlijke schijn’, waarschuwt Jacobus Bellamy zijn verboden liefde Fransje, ‘bedenk dat die vergulde heertjes zelden brave mannen zijn.’ Aan schijnheiligheid heeft de jonge Vlissingse bakkersknecht en dichter een hekel. Als enkele notabelen zijn talent herkennen en een theologiestudie in Utrecht betalen, grijpt hij de kans om uit Vlissingen weg te komen waar hij zich een ‘gekluisterde geest’ voelt. Hij sluit zich aan bij de patriotten die strijden tegen de heersende almacht van stadhouder Willem V. Onder het pseudoniem Zelandus ontwikkelt hij zich tot spraakmakend dichter en nationaal bekend patriot. Zijn erotische liefdesverzen maken hem mateloos populair onder de ‘juffers’. Hij groeit uit tot een dichter des vaderlands, rebel en blogger avant la lettre, gebruikmakend van de sociale media van zijn tijd. Ook manifesteert hij zich als dwarsdenker en als vernieuwer van de dichtkunst en roept op om van de gebaande paden af te wijken. Maar er is ook veel drama en tragiek: de onmogelijke liefde voor Fransje, zijn steeds slechtere gezondheid, een armoedig bestaan als student. Bellamy’s veel te korte levensloop fascineert, verbaast en intrigeert. Zijn meeslepende levensverhaal is het meer dan waard om voor een hedendaags publiek aan de vergetelheid onttrokken en opnieuw verteld te worden.

In een honderdtal foto’s per boek laat fotograaf Jan Simonse zijn Vlissingen van midden jaren zeventig voorbij trekken. Voor de mensen die toen in deze stad woonden is het een feest van herkenning. Niet alleen straten, pleinen en gebouwen maar ook veel mensen die de stad in die tijd bevolkten komen door de lens van Simonse opnieuw tot leven.Beelden vervagen, bronnen raken zoek of worden door de tijdgeest ingehaald. Deze fotoimpressies van Vlissingen is daarom belangrijk. Simonse geeft op een artistieke wijze blijk van de gebeurtenissen in de stad. Hij laat haar in al haar uithoeken zien en zoomt in op het dagelijks leven.Ad Tramper en Anton Tanghe hebben de inleiding en korte bijschriften geschreven. Het is een duiding bij de foto’s. Maar het gaat primair om het kijken. Een terugblik op een tijd die nog niet lang achter ons ligt maar toch al weer vervlogen is.

Cultuur wordt kultuur Culturele Collaboratie in Zeeland 1940-1944 Toen in mei 1940 het Duitse leger ons land overwon, begon daarmee een bezetting van vijf jaar. Aan deze bezetting zijn uiteraard verschillende aspecten verbonden: behalve de wegvoering van en de moord op de joodse landgenoten, kent de geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog allerlei politieke, militaire, sociaal-economische aspecten, alsmede elementen van verzet en collaboratie. Een belangrijk doel van de Duitse bezetting was de nazificatie van ons land, van het dagelijkse leven, van de pers en het culturele leven. Over dit laatste gaat het boek waarvoor financiële steun wordt gevraagd. Volgens de nationaal-socialisten mochten de muzen niet zwijgen, als de wapens spraken. Het beïnvloeden van het culturele leven was immers een essentieel onderdeel van de Nieuwe Staatsorde. Hoe pakte dat in Zeeland uit? Dat is de centrale vraag voor dit boek over het culturele leven tijdens de oorlog in Zeeland. In studies over de Tweede Wereldoorlog in de provincie wordt daarvan geen samenhangend overzicht gegeven. In Zeeland 1940-1945 van Levien de Bree uit 1979 beperkte de wereld van kunst en cultuur zich tot enkele bladzijden. Ook in het aanvullende deel van Gijs van der Hams Zeeland 1940-1945 vormt de sector kunst en cultuur, zowel qua aanbod als beleidsmatig een ondergeschikt terrein. In de vierdelige Geschiedenis van Zeeland komt de Tweede Wereldoorlog slechts in bescheiden mate voor. Dat geldt zeker voor het gedeelte over het culturele leven. In deze en andere werken, zoals stadsgeschiedenissen, wordt de nieuwsgierigheid naar het gebied van kunst en letteren, van cultuur en het betere amusement tijdens de oorlog, niet bevredigd. Tijdens het onderzoek naar de historische context van enkele biografische studies ontstond in toenemende mate de behoefte het culturele leven tijdens de bezetting systematisch in kaart te brengen. Ik wilde weten hoe de mensen in de provincie op het gebied van kunst en letteren voorgelicht werden, welke kunstenaars een hoofdrol speelden, wie een bijrol en wie helemaal geen rol. Naar welke films, toneelstukken, concerten, lezingen en concerten konden de Zeeuwen gaan en wat kregen ze voorgeschoteld? Hoe sloegen de kunstenaars in Zeeland zich door die duistere jaren? Wie kozen voor samenwerking met de bezetter en hoe verliep dat? Wat was de rol van de pers op dit gebied? Op landelijk niveau is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar deelaspecten. Er zijn standaardwerken, dissertaties en populaire publicaties op allerlei terreinen: de legale pers, het toneel, het orkestwezen, de radio, de Kultuurkamer, het cultuurbeleid van het ministerie, het cabaret en de film, het boekwezen en nog veel meer, zoals de culturele uitwisseling tussen Nederland en Duitsland, het archiefwezen, de monumentenzorg en de herbouw van beschadigde steden en dorpen. In het beoogde boek wordt juist een samenhangende schets gegeven en wel toegespitst op de provincie Zeeland. Juist door de beperking tot de provincie was een samenhangend overzicht mogelijk, met bovendien veel aandacht voor individuele lotgevallen. Maar de provinciale benadering was nog op een andere wijze interessant. Voor de oorlog was het culturele aanbod in Zeeland beperkt en in hoofdzaak geconcentreerd in Middelburg, in mindere mate in Goes en Vlissingen. Van cultuurspreiding door de overheid was geen sprake en in sommige opzichten was het culturele aanbod zeer bescheiden. Het Duitse bestuur stimuleerde juist in het kader van de nazificatie een breed aanbod van bijvoorbeeld film en cabaretesk amusement. Deze activiteiten zijn des te opvallender omdat Zeeland, onder andere doordat het Sperrgebiet was, een relatief geïsoleerde provincie was. Het Duitse bestuur in Zeeland, met name Beauftragte Münzer, had bovendien grote belangstelling voor de tradities in 'zijn' provincie, met een bevolking van boeren en vissers, met een landelijke, zuiver karakter, met de klederdrachten, het dialect, kortom 'het Zeeuws eigene'. In de nazi-ideologie kwam daarin de volksgeest tot uiting. Culturele activiteiten en publicaties waren tijdens de bezetting alleen mogelijk in samenwerking met en onder aanvaarding van het toezicht van de bezetter. Daarmee gaat dit boek over wat wel genoemd wordt 'culturele collaboratie'. De term komt behalve op omslag, titelblad en in het nawoord nergens voor. Door het culturele leven te beschouwen vanuit het perspectief van verzet of collaboratie, wordt immers, gewild of ongewild, een moreel oordeel geïmpliceerd en dat leek mij niet zinvol en zelfs ongewenst. In de opbouw volgt het boek in eerste instantie het begin van de oorlog, wordt aandacht besteed aan de nationaal-socialistische cultuuropvatting en de vestiging van het Duitse bestuursapparaat. Vervolgens komen de maatregelen voor de pers aan de orde en wijze waarop het Duits bestuur met name op cultureel gebied zich profileerde en zich bemoeide met de herbouw van o.a. Middelburg. In dat verband zijn de activiteiten van de Duitsch-Nederlandsche Kultuurgemeenschap van belang. Voordat uitgebreid het 'uitgaansleven' aan de orde komt, wordt aandacht besteed aan allerlei instellingen, zoals het Zeeuwsch Genootschap met zijn museum en de archieven. In de tweede helft van het boek staan individuele kunstenaars centraal. Aan het slot van het boek komen thema's als internering en zuivering aan bod.

In een honderdtal foto’s per boek laat fotograaf Jan Simonse zijn Middelburg van midden jaren zeventig voorbij trekken. Voor de mensen die toen in Middelburg woonden is het een feest van herkenning. Niet alleen straten, pleinen en gebouwen maar ook veel mensen die de stad in die tijd bevolkten komen door de lens van Simonse opnieuw tot leven.Beelden vervagen, bronnen raken zoek of worden door de tijdgeest ingehaald. Deze fotoimpressie van Middelburg is daarom belangrijk. Simonse geeft op een artistieke wijze blijk van de gebeurtenissen in de steden. Hij laat ze in al zijn uithoeken zien en zoomt in op het dagelijks leven.Rob van Hese heeft de inleidende tekst en de korte bijschriften geschreven. Het is een duiding bij de foto’s. Maar het gaat primair om het kijken. Een terugblik op een tijd die nog niet lang achter ons ligt maar toch al weer vervlogen is.

De Engelsman Edward Brown schreef in 1668 over Veere: ‘Deze stad is mede niet onvoorsien van fraije gebouwen. Aan de westzijde vande Markt, die ruim en luchtig is, staat een schoon en heerlijk stadhuis(…)’. En de kroniekschrijver Smallegange schreef in 1696: ‘Aande westzijde, siet men een schoon treffelijk en cierlijk stadhuis (…)’.Brown en Smallegange waren niet de enigen met lovende woordenover het stadhuis. Dit gebouw staat immers in de Top-100 van Nederlandse monumenten. Het wordt beschouwd als een van de mooiste stadhuizen in Nederland en is mede daarom een gewilde trouwlocatie. Het gebouw laat zich lezen als een geschiedenisboek. In meer dan vijf eeuwen is het aan de binnen- en buitenkant verbouwd en aan de smaak van de tijd aangepast. Zo heeft er ook van 2013 tot 2015 een ingrijpende restauratie plaatsgevonden. Ter gelegenheid van de afronding ervan verschijnt dit boekje. Hierin wordt in kort bestek de rijke (bouw-)geschiedenis van dit bijzondere gebouw beschreven. Aan bod komen ook de stadsgeschiedenis en hoe stedelijke functies als bestuur en rechtspraak zich in het gebouw vertaalden. Daarnaast worden enkele topstukken uit het stadhuis belicht. Over de auteurs: Peter Blom is stadsarchivaris, werkzaam bij het Zeeuws Archief te Middelburg en beheerder van de gemeentelijke kunstcollectie. Tiny Polderman studeerde archeologie en publiceert regelmatig over Zeeuwse (cultuur-)historische onderwerpen. Zij zijn getrouwd en hebben drie zonen. Samen schreven ze ook Veere | van vissersbuurt tot vestingstad (Goes, 1996).

De geschiedenis van het fort is nagenoeg bekend. Gebouwd vanaf 1547, de Napoleontische tijd, de Tweede Wereldoorlog. Twijfelt u nog, google het fort dan maar even, dan krijgt u meer dan genoeg info.Schrijfster Jacoline Vlaander (Amsterdam, 1964) is journalist en biografisch schrijfdocent. In 1993 publiceerde zij de biografische schets Bewogen leven, over Nico van Hasselt (1924), de oudste fulltime werkende huisarts in Nederland. Eveneens schrijft zij proza en poëzie.Het fort is een Rijksmonument en sinds 1972 eigendom van Staatsbosbeheer. De restauratie is bedoeld om het verdedigingswerk te stabiliseren. Dat houdt in, dat ‘het verweerde uiterlijk met brokkelende muren en een weelderig wilde plantengroei’ behouden is gebleven. Jacoline Vlaander heeft haar verhaal in vier periodes opgeknipt: 1547-1600, 1600-1795, 1795-1900, 1900-heden. Het valt op dat het fort maar zelden onder vuur heeft gelegen. Als na 1830 de perikelen met België worden opgelost, raakt Rammekens vergeten. In 1869 verliest het zijn status als fort. Pagina 57: ,,Mossen kruipen in kalkrijke mortel. Varens en geurende bloeiers hechten zich behaaglijk tussen de stenen, en geruisloos langs de geruwde muren rukken wilde bramen op. De natuur neemt het langzaam over.” In de Tweede Wereldoorlog geeft de Duitse bezetter het fort weer een militaire functie.

De Vliegende Hollander is een spookverhaal over een schip dat eeuwig de wereldzeeën moet bevaren. Het verhaal is in twee eeuwen talloze malen bewerkt. Tegenwoordig kennen veel mensen de Vliegende Hollander van de gelijknamige Efteling-attractie, of de Pirates of the Caribbean films. In Terneuzen heeft de Vliegende Hollander al jaren een speciale plek. Daar heten onder andere een museum-eetcafé, het jaarlijkse shanty-festival, de muziekvereniging en het huis-aan-huisblad naar de dolende kapitein. Dit boek beschrijft hoe het verhaal van de Vliegende Hollander zich over de wereld verspreidde. Hoe een spookschip ook de bijnaam kon worden voor allesbehalve spookachtige paarden, treinen, vulpennen, fietsen, en voetballers. Hoe de Hollander van een lachwekkende figuur veranderde in een Nederlandse held, en hoe het verhaal steeds nieuwe versies presenteert van Nederland als koloniale natie. Bovenal vertelt dit boek waarom de Vliegende Hollander sinds jaar en dag bij Terneuzen hoort, mede dankzij de ooit mateloos populaire schrijver Captain Marryat. Deze toegankelijke cultuurhistorische studie verklaart de populariteit van het verhaal door het te plaatsen in de context van Nederlands-Engelse concurrentie en van nieuwe technologische ontwikkelingen. Het toont de belangrijke functie van verhalen en symbolen voor het vormen van lokale en nationale identiteiten Het boek is het resultaat van een samenwerking tussen de gemeente Terneuzen en de Universiteit Maastricht. Het onderzoeksproject De Vliegende Hollander: van (inter)nationaal symbool tot lokale held werd gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) in het kader van het programma Alfa Meerwaarde. dr. Agnes Andeweg is als cultuurwetenschapper werkzaam aan de Universiteit Maastricht en het University College Utrecht. Zij publiceert over Nederlandse literatuur en de internationale gothic novel.

Vanaf juli 2014 verschijnt wekelijks de bij Vlissingers populaire rubriek Blauwgeruite Ziel in weekkrant De Faam. In deze rubriek komen bijzondere gebouwen, mensen en gebeurtenissen uit de rijke Vlissingse geschiedenis tot leven. Waargebeurde verhalen die de sfeer, herkenning en herinneringen aan het Vlissingen van vroeger doen herleven. Een bewogen geschiedenis met vele hoogte- en dieptepunten. In dit boek zijn 100 afleveringen van Blauwgeruite Ziel gebundeld. Rijk geïllustreerd met foto's uit de grote beeldcollectie van het gemeentearchief Vlissingen. Gemeentearchivaris Ad Tramper schreef het voorwoord. Auteur Gerard van der Hoeven (1956) werkt sinds 2011 als freelance verslaggever voor Weekkrant De Faam. Hij won in 2012 de landelijke Writing4U persprijs voor het beste artikel in een huis-aan-huiskrant. Hij schreef vaker over zijn geboortestad Vlissingen. Hij deed dat voor onder andere de PZC, De Wete en Den Spiegel. Van der Hoeven publiceerde twee boeken over Vlissingen. In 2003 verscheen zijn reconstructie van de spraakmakende roofmoord in De Keersluismoord, een dubbele roofmoord in Vlissingen in 1937. En in 2011 kwam het jubileumboek Piekboek uit over 40 jaar jongerencultuur in Vlissingen, met als middelpunt het jongerencentrum De Piek.